Wszystkie informacje

Ząbki (Ząbki) to miasto w Polsce, część województwa mazowieckiego, powiecie wołomińskim. Jest częścią aglomeracji warszawskiej. Miasto Ząbki położone jest w północno-wschodniej części stolicy w odległości zaledwie 10 km.

Ludność 44325 (koniec 2021 r.). Ząbki to najszybciej rozwijające się miasto w Polsce. Ze względu na bliskość stolicy i relatywnie niedrogie w porównaniu z Warszawą nieruchomości, z roku na rok przybywa mieszkańców miasta, aw związku z tym poprawia się również jego infrastruktura.

Posiada status gminy miejskiej.

Zajmuje powierzchnię 11,13 km², w tym 25,8% stanowią grunty leśne. Całkowita powierzchnia lasów wynosi 284 ha. Miasto stanowi 1,2% powierzchni powiatu.

Kod telefonu: +48 22. Kod pocztowy: 05-091. Kod samochodu: WWL. Współrzędne: 52°17′34″N 21°06′58″E

Fabuła

Pierwotna nazwa miasta brzmiała Wola Zombkowa, ale historia samej osady rozpoczęła się w XVI wieku. Wieś została lokowana decyzją króla Zygmunta I Starego 13 października 1533 roku. Źródła historyczne podają, że wieś królewska Wola Zombkowa znajdowała się na piaszczystym podmokłym terenie na skraju Puszczy Słupeckiej. Mieszkało tu 15 chłopów, którzy 3 dni w tygodniu pracowali w folwarku Brudno za „panszczinę”, płacili dziesięcinę i mieli szereg innych obowiązków.

Wieś Królewska Wola Ząbkowá znajdowała się w powiecie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego. W 1580 r. Wola Ząbków zmieniła nazwę na Ząbki. Zombie były własnością rodziny Platerów. W 1635 r. Ząbki nawiedziła wielka powódź spowodowana wylewem wiślanym.

Korzystniejsze warunki do życia w Ząbkach pojawiły się w XVII i XVIII w., czemu sprzyjały wielkie przemiany gospodarcze i społeczne okresu oświecenia oraz szybki rozwój ówczesnej Warszawy. W 1795 r. w wyniku III redystrybucji ziem polskich Ząbki weszły w skład Prus.

Dalszy rozwój wsi nastąpił w pierwszej połowie XIX wieku. Poprawione w tym czasie i komunikacyjne połączenie z Warszawą. Według danych z 1827 r. Ząbki liczyły 36 domów i 206 mieszkańców. W latach 80-tych XIX wieku liczba ludności wzrosła do 600 osób. Zombie w tym czasie były częścią ziem rodziny hrabiego Ronikera. W czasie powstania listopadowego na terenie Zombeku stacjonowało wiele polskich oddziałów pod dowództwem gen. Józefa Chłopickiego. Zombie był także tyłem do bitwy pod Olszynką Grochowską. W miejscu bitwy wzniesiono pomnik.

Pod koniec XIX w. hrabia Roniker wybudował w Ząbkach dwie cegielnie oraz kolejkę wąskotorową w kierunku Brudna, co zwiększyło zatrudnienie. W 1862 r. uruchomiono Kolej Warszawsko-Petersburską, co spowodowało napływ ludności i ożywienie gospodarcze. W tym samym roku otwarto pierwszą szkołę. W 1903 r. z inicjatywy Warszawskiego Towarzystwa Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Psychicznie Chorymi we wsi Drewnica otwarto szpital psychiatryczny, który funkcjonuje do dziś.

W 1912 r. dokonano podziału majątku hrabiego Ronikera i rozpoczęto tworzenie miasta-ogrodu. Ten pomysł urbanistyczny został zrealizowany tylko częściowo. Po I wojnie światowej utworzono Nadleśnictwo Drevnitsa.

W okresie międzywojennym odrodziło się budownictwo ceglane na bazie lokalnych cegielni. Do dziś zachowało się kilka obiektów o wartości historycznej. Wille budowane dla gen. Sikorskiego, gen. Sosnkowskiego, wiceprezydenta Warszawy M. Jankowskiego i wielu innych postaci, także ze świata kultury.

W 1918 r. zakończono budowę pierwszego drewnianego kościoła w Ząbkach i erygowano parafię.

W 1920 r. na terenie Zombeku powstał szpital dla rannych uczestników bitwy pod Osowem.

W 1925 r. w związku z częstymi pożarami w Ząbkach powołano Ochotniczą Straż Pożarną.

W 1927 roku powstał klub sportowy „Zombkowa”.

Pod koniec lat 30. Ząbki liczyły 3000 mieszkańców.

W 1934 r. rozpoczęła działalność agencja pocztowa.

W 1935 r. do Zomboka doprowadzono elektryczność.

Od 14 września 1939 do 13 września 1944 trwała niemiecka okupacja Zomboku. Mieszkańcy aktywnie uczestniczyli w walce z najeźdźcami. II wojna światowa przerwała budowę szkoły i kościoła parafialnego.

Po wojnie zombie były dalej rozwijane.

W 1950 r. powstał Ośrodek Zdrowia.

W latach 1952-1954 we wsi znajdowała się gmina Ząbki.

W 1956 r. Ząbki stały się osadą.

W 1962 roku otwarto Szkołę Podstawową nr 2 z dużą halą sportową.

W 1967 r. Ząbki otrzymały prawa miejskie. Miasto nadal się rozwijało, a liczba mieszkańców rosła.

Po 1969 roku w rejonie ulic Stefana Batorego i Wojskiej Polski powstały pierwsze apartamentowce. Oprócz nowych apartamentowców rozpoczęto budowę domów jednorodzinnych.

W latach 1975-1998 miasto administracyjnie należało do województwa warszawskiego.

Miasto ogród

Miasto-ogród, położone wśród zieleni i właściwie pełniące funkcję mieszkaniową, do pracy i rekreacji, w odpowiednich ramach przestrzenno-architektonicznych. Pomysł ten pojawił się na początku ubiegłego stulecia w Anglia, osiedliła się również w Polsce. Jego kompletną realizacją, dostosowaną do lokalnych warunków, był projekt Ząbek-Miasta Ogrodów z 1912 roku autorstwa architekta Tadeusza Tolwińskiego.

W centrum kompozycji urbanistycznej znajduje się oś północ-południe, prostopadła do torów kolejowych. Centrum planu zajmował prostokątny rynek, na którym miały koncentrować się wszystkie funkcje administracyjne, społeczne i handlowe. W południowej części osi zaplanowano kościół, szkołę, przedszkole oraz tereny sportowe. Po stronie północnej, w pobliżu torów kolejowych, zaplanowano półkolisty plac, od którego promieniście rozchodzić się miały symetrycznie rozmieszczone ulice.

W wydzielonej rekreacyjnej części miasta, wzdłuż promenady obsadzonej podwójnym rzędem lip, Tołwiński zaprojektował tzw. oraz sala bilardowa, restauracja i kawiarnia.

Miasto zostało zaprojektowane na 8000 mieszkańców, a projektowany obszar podzielono na 1600 działek budowlanych i działek przydomowych.

Projekt Tolvinsky'ego charakteryzował się pięknem miejskich dominant i idealnymi proporcjami. Układ ulic nawiązywał do koncepcji klasycznych, a centralny rynek do tradycji małego polskiego miasteczka.

Dworskie wille zaczęto budować jeszcze przed wybuchem I wojny światowej. Wśród wielu znakomitości mieszkali tu słynna aktorka Maria Przybyłko-Potocka, generał Kazimierz Sosnkowski, pisarka Magdalena Samowaniec, Arnold Szyfman, rodziny Tołłockich i Weichertów.

W okresie międzywojennym budowa miasta-ogrodu była kontynuowana, ale nie została ukończona. Po II wojnie światowej w wyniku nieprzemyślanej rozbiórki układ urbanistyczny uległ zniszczeniu.

Zachowany do dziś plan urbanistyczny Tadeusza Tolwińskiego, już na etapie początku realizacji, zajmuje poczesne miejsce w dziejach urbanistyki polskiej i ma dużą wartość historyczną.

gospodarka miejska

Struktura gospodarki Zomoka opiera się głównie na prywatnych przedsiębiorstwach, które stanowią 99,43% wszystkich podmiotów gospodarczych w mieście. Główne sektory działalności to przewozy towarowe, handel detaliczny i hurtowy, roboty budowlane, usługi informatyczne oraz działalność naukowo-techniczna.

Według danych GUS za 2013 r. miasto zajmuje 1. miejsce w powiecie (15. w województwie) pod względem liczby podmiotów w rejestrze REGON na 10 tys. mieszkańców. Stopa bezrobocia kształtuje się znacznie poniżej poziomu powiatu.

W 2015 roku Ząbki jako pierwsze miasto rozpoczęły akcję kredytową dla nowych i istniejących przedsiębiorstw z sektora MŚP w ramach Programu Samorządowego. Co roku władze miasta organizują tematyczne spotkanie z lokalnymi przedsiębiorcami. W mieście działa praska giełda spożywcza.

Budowa

Przez wiele lat szczytem osiągnięć nowoczesnego budownictwa mieszkaniowego w Ząbkach była kamienica przy ul. Batorego i Konopnickiej. Sytuacja zaczęła się zmieniać w połowie lat 90.

W Ząbkach było wiele miejsc nadających się na tego typu budownictwo. Pierwsze inwestycje związane były z zagospodarowaniem północnej części miasta i budową hipermarketu Makro.

W tym samym czasie powstał zespół mieszkaniowy Kosynierów. Następnie w innych częściach miasta zaczęto budować nowe, ciekawe architektonicznie osiedla. Nowoczesne mieszkania w bezpośrednim sąsiedztwie stolicy przyciągają nowych mieszkańców. Zombie zaczęły się zmieniać.

Zgodnie z planem projektantów i władz miasta, teren wokół ulic Tretsego Maya i Orel, położony w pobliżu dworca kolejowego, miał stać się miejscem, w którym miało powstać prawdziwe centrum Zomboku. Do tej pory w mieście nie było miejsca, w którym koncentrowałoby się życie kulturalne i społeczne.

Osiedle Pasaż "Orla" powstało z myślą o przyszłości. Posiada parking na kilkaset samochodów.

Od samego początku, oprócz centrum handlowo-usługowego, w pasażu mieściły się nowe pomieszczenia Miejskiego Ośrodka Kultury oraz dwie sale zaadaptowane na wystawy, koncerty i pokazy filmowe. Od 2006 roku w pasażu mieści się biblioteka miejska.

Obecnie na Żomkach powstaje wiele nowych, nowoczesnych osiedli mieszkaniowych.

budżet miasta

W 2014 roku dochody miasta wyniosły 116 mln zł, przy wydatkach 109,8 mln zł. Według danych GUS Ząbki zajmują pierwsze miejsce w powiecie pod względem wpływów własnych do budżetu gminy. Dochody własne stanowiły 67,5% ogółu dochodów budżetu gminy. Udział dochodów z podatku dochodowego od osób fizycznych w dochodach własnych wyniósł 43,8%.

Infrastruktura i transport

W ostatnich latach gmina Ząbki stała się jednym z krajowych liderów w pozyskiwaniu i wykorzystywaniu środków unijnych na rozwój i modernizację miast w Polsce. Według danych GUS za 2013 r. Ząbki otrzymały środki unijne w wysokości ponad 60 mln zł na rozwój inwestycji. W tym samym roku 99,6% nakładów inwestycyjnych wmmune zostało przeznaczone na cele inwestycyjne. Inwestycje kapitałowe stanowiły 34,4% ogółu wydatków budżetu miasta. W 2012 roku miasto Ząbki otrzymało trzy statuetki LEADER PRO WM za rozwój Mazowsza.

Infrastruktura drogowa

Przez miasto przebiega droga wojewódzka nr 629 w kierunku Warszawa – Ząbki – Marki i krzyżują się drogi wojewódzkie:

631 kierunek Warszawa - Ząbki - Nowy Dwór Mazowiecki, 634 kierunek Warszawa - Ząbki - Tłuszcz. Wzdłuż granicy biegnie droga E67 S8.

W mieście wybudowano lub zmodernizowano ok. 9 km dróg publicznych za pieniądze otrzymane przez samorząd z funduszy unijnych. W Ząbkach jest 11 km ścieżek rowerowych. Tunel tranzytowy w Ząbkach to jedna z największych zrealizowanych inwestycji drogowych w powiecie wołomińskim. Inwestycje zostały zrealizowane dzięki dofinansowaniu Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Rozwoju Regionalnego w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Mazowieckiego na lata 2007-2012.

Transport kolejowy

Przez Ząbki przebiega linia kolejowa nr 21, biegnąca od stacji kolejowej Warszawa Wileńska do Ziełonki, która obsługuje wyłącznie linię podmiejską obsługiwaną przez Kolie Mazowieckie. Znajduje się tam stacja kolejowa Żomki. Przystanek w Ząbkach znajduje się w drugiej strefie biletowej. Przystanek graniczny I strefy biletowej – Warszawa Zacisze-Wilno.

Transport publiczny

Przez miasto przejeżdżają linie autobusowe ZTM Warszawa 140, 145, 190, 199, 245, 340, 738, N62.

Linie Ząbki-1, Ząbki-2 i Ząbki-3 to linie bezpłatne (tj. finansowane z podatków) dla osób zameldowanych lub płacących podatek dochodowy od osób fizycznych w Ząbkach. Linie Ząbki-1 i Ząbki-3 kursują na trasie Ząbki - CH M1 Marki i Ząbki-2: CH Marki M1 - Rembertów-Ratusz 01.

Infrastruktura sanitarna i grzewcza

Ząbki są liderem w powiecie (II miejsce w województwie) pod względem korzystania przez mieszkańców z sieci kanalizacyjnej. Według danych Głównego Urzędu Statystycznego z instalacji tej korzysta 93% mieszkańców. Ząbki są także jednym z liderów w dostępie do sieci gazowych, o czym świadczą statystyki na poziomie 90% i wysokie miejsce w rankingu.

opieka zdrowotna

W Ząbkach działa 11 przychodni, w tym jedna publiczna. Średnio na placówkę przypada 2899 pacjentów.

Edukacja i trening

Przedszkole

Liczba placówek wychowania przedszkolnego w roku 2013/2014 – 24, w tym przedszkoli – 17. Miejsca w przedszkolach – 1805, dzieci w placówkach wychowania przedszkolnego – 2014, w tym w przedszkolach – 1527.

W mieście działa 5 publicznych i kilkadziesiąt niepublicznych placówek przedszkolnych. Miasto zajmuje 4 miejsce w powiecie pod względem liczby dzieci w placówkach przedszkolnych przypadających na 100 miejsc.

Przedszkole Publiczne nr 1 „Zielony Dinek” (ul. Wyspiańskiego)

Filia Przedszkola Publicznego nr 1 „Zielony Dinek” (ul. Dzika)

Przedszkole Publiczne nr 2 „Leśny Zakątek” (ul. Prusa)

Publiczne Przedszkole nr 3 „Skrzat” (Westerplatte)

Publiczne przedszkole American Kids College (ul. Powstańców)

Publiczne Przedszkole „ZOZOLAND” (St.Rebels)

Publiczne przedszkole i żłobek „Schronienie Elfów” (ul. Kuleshi)

szkoły podstawowe

Szkół podstawowych jest 6. Uczy się w nich 2538 uczniów.

Szkoła Podstawowa nr 1 Franciszek Kleeberg (ul. Piłsudskiego)

Szkoła Podstawowa nr 2 im. Jana Kochanowskiego (ul. Batorego)

Szkoła Podstawowa nr 3 Mały Buntownik (ul. Kościelna)

Szkoła Podstawowa nr 4 im. Jana Pawła II (ul. Charcerska)

Szkoła Podstawowa nr 5 Błogosławiony ks. Jerzego Popiełuszki (ul. Batorego)

Szkoła Podstawowa nr 6 (ul. Dzika)

Państwowa Katolicka Szkoła Podstawowa im. ks. Jana Twardowskiego (ul. Listopad, 11)

Ks. Jerzego Popiełuszki (ul. Piłsudskiego)

Zespół Publicznych Szkół Katolickich

Państwowa Katolicka Szkoła Podstawowa (ul. Listopad 11)

Pomniki

Choć pierwsze wzmianki o Ząbkach, a dokładniej Woli Zambkovej, pochodzą z XVI wieku, nie zachowały się żadne imponujące zabytki. Wystarczy jednak zatrzymać się na chwilę, by odkryć ślady dawnych tradycji osady, wsi, a następnie miasta Ząbki. Są to zarówno te budynki i miejsca, które z czasem utraciły swoje pierwotne funkcje i wtopiły się w miejski krajobraz, jak i te miejsca, które mają służyć pamięci.

Willa Roniker.

To jeden z ostatnich śladów pobytu tej rodziny w Ząbkach. Pałac Ronikera, położony w pobliżu ulic Piłsudskiego i Westerplatte, został zburzony decyzją władz w 1947 roku. Dziś niestety willa jest w opłakanym stanie, choć przy odrobinie wyobraźni można w niej dostrzec ślady dawnej świetności.

Willa inżyniera Tollockiego przy ul. Langewicz.

Niestety, dziś możemy sobie tylko wyobrażać, jak budynek wyglądał w czasach swojej świetności. Zbudowany w 1923 r., po wojnie został zniszczony. Inwestycji nie dokończył również prywatny inwestor, który chciał zamienić willę w centrum konferencyjne.

Willa Aliny.

Zbudowany w 1919 r., w latach 20. XX w. należał do gen. Władysława Sikorskiego, a później Kazimierza Weicherta – architekta m.in.Śląski Park Kultury i Wypoczynku w Chorzowie. W 1987 roku władze miasta odkupiły budynek od prywatnych właścicieli i od tego czasu mieści się w nim Miejski Dom Kultury.

Drewnicki szpital

Szpital Drevnitsa, położony na skraju lasu, to bez wątpienia najpiękniejsza część Zomboku. Zacienione alejki, stuletnie budynki szpitalne i ogromne dęby to pomniki przyrody, wszystko to sprawia, że ​​jest to miejsce stworzone do spacerów.

Szpital powstał w 1903 r. z inicjatywy Warszawskiego Towarzystwa Pomocy Lekarskiej i Opieki nad Umysłowo Chorymi i Nerwowymi. Pierwszym budynkiem zaadaptowanym na potrzeby szpitala był jeden z budynków gospodarczych bohatera Powstania Listopadowego mjr Leona Drewnickiego, skonfiskowany przez władze carskie po powstaniu listopadowym.

Budynek ten istnieje do dziś i jest najstarszym budynkiem w mieście. Posiada szpital dzienny. Pod koniec XIX wieku ocalały budynek stał się zaczątkiem szpitala.

Naprzeciwko pawilon Rihlinówka, wybudowany w 1909 r. kosztem Julii Wemanowej, budynek mieszkalny wybudowany w 1913 r. dla lekarzy szpitalnych i ich rodzin.

Pomnik Karola Rychlińskiego stoi przed pawilonem IV na terenie drevnickiego szpitala. Pierwszym dyrektorem szpitala był dr Karol Rychliński. Kierował szpitalem przez 30 lat.

Pomnik bohaterów Zomoka i Drewnicy, poległych w walce z niemieckim najeźdźcą, został odsłonięty 17 października 1968 roku. Znajduje się w parku miejskim im. M. Schuberta naprzeciwko dworca kolejowego.

Pomnik przy kościele św. Trinity została otwarta 27 października 1997 roku. Jest to pomnik księdza, który pracował w parafii Ząbków bezpośrednio po święceniach od 10 czerwca 1972 do 10 października 1975.

Pomnik Prymasa Tysiąclecia został odsłonięty 3 listopada 2001 roku. Twórcą trzymetrowego pomnika jest prof. Czesław Dzyhai z Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.

Wraz ze zmianą nazwy ul. Strzeleckiej, postawiono Janowi Pawłowi II niepozorny pomnik z napisem: „Otwórzcie drzwi Chrystusowi”. Niemal całe miasto zgromadziło się pod tym pomnikiem w chwili śmierci Papieża Polaka i zapalono tysiące zniczy...

Dąb czerwony "Lolek" u zbiegu ulic Koleiova, Batorego i Jana Pawła II, 16 października 2005 r. Jest to pomnik poświęcony mszom odprawianym tu ku czci Papieża Polaka oraz wotum mieszkańców Żomoka.

Budynek przy przejeździe kolejowym przy ulicy Batorego jest jednym z najstarszych budynków w Ząbkach. Został zbudowany w 1861 roku wraz z uruchomieniem kolei petersburskiej. Pierwotnie był to dworzec kolejowy i mieszkanie dróżnika.

kultura

Główną inspiracją dla kultury w Ząbkach jest Miejski Ośrodek Kultury, zlokalizowany w dwóch miejscach: w zabytkowej willi „Alina”, której właścicielem był w latach 20. .

Bieżąca działalność kulturalna prowadzona jest poprzez różne sekcje i koła zainteresowań, takie jak: Pracownia rysunku i malarstwa (dzieci, młodzież i dorośli), Pracownia teatralna, Warsztaty ceramiczne, Warsztaty wokalne, Nauka gry na instrumentach klawiszowych, Nauka gry na gitarze, Klub tańca współczesnego „FART”, taniec towarzyski (dzieci i dorośli), warsztaty fotograficzne, grupa edukacji artystycznej (plastyka, rytmika, gra aktorska), sztuka dla małych dzieci, miejski i parafialny chór „Cantores Miseriocordiae”, trening pamięci, klub dla seniorów „Relaks”, Klub Seniora „Retro”, Chór Seniora „Złota Jesień”.

Poza swoją codzienną działalnością MCK organizuje wystawy, konkursy i spotkania z artystami. Ważną instytucją kultury jest Miejska Biblioteka Publiczna, która udostępnia księgozbiór i realizuje ciekawe inicjatywy, takie jak spotkania pisarzy i czytelników czy działający przy bibliotece klub dyskusyjny.

Dzięki współpracy miasta z Praską Giełdą Spożywczą w Ząbkach odbywają się imprezy regionalne, takie jak Dni Produktów Regionalnych „Polskie Smaki”.

Imprezy cykliczne organizowane w mieście – rocznice Powstania Warszawskiego; obchody rocznic Bitwy Warszawskiej 1920 r.; Grudniowe Światło Betlejemskie.

Sport i rekreacja

W mieście działa Miejski Zespół Sportu i Zdrowia, który organizuje zajęcia w 8 sekcjach. W mieście działa klub piłkarski IV ligi Ząbkovia Ząbki (dawny Dolcan), który mieści się na zmodernizowanym stadionie Dozbud Arena przy ul. Słowacki, 21. Całkowita pojemność stadionu to 2100 miejsc, z których większość jest zadaszona. W przeszłości klub grał w I lidze.

Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji

Kompleks sportowo-rekreacyjny, który jest finansowany ze środków unijnych otrzymanych na rozwój w latach 2007-2012. W skład kompleksu turystyczno-zdrowotno-sportowego wchodzi 25-metrowy basen; basen; basen dla dzieci; basen z jacuzzi i hydromasażem; zjeżdżalnia wodna;

kręgle; korty do squasha.

Miasto jest organizatorem wielu imprez sportowych.

Natura Ząbki

Ząbki choć położone blisko Warszawy, otoczone są lasami idealnymi do jazdy na rowerze. W lasach tych żyje drobna zwierzyna, ale okazjonalnie można spotkać dziki, a nawet łosie, które czasami przylatują do Ząbek podczas wędrówek.

Lasy leśnictwa „Drevnitsa”, położonego w Ząbkach, składają się głównie z młodych drzew. Dominującym gatunkiem jest sosna, występują tu także brzozy i dęby, w tym kilka starych dębów bezszypułkowych - pomniki przyrody. Jeden z nich znajduje się przy ul. Koleeva, w pobliżu skrzyżowania. Myszołowy gnieżdżą się tam w starych sosnach.

Kilka lat temu wzdłuż ścieżek w północno-wschodniej części Zomboku wytyczono ścieżkę rowerową, która prowadzi przez najciekawsze fragmenty lasu.