Białołęka to jedna z 18 dzielnic Warszawy, położona w północnej części miasta. Znajduje się na prawym brzegu Wisły. Ludność - 153 100 osób (01.01.2022), powierzchnia - 73 km².
Nazwa Białołęki:
Nazwa Białołęka pojawia się w dokumentach z początku XV wieku. jak Bialalanka, Biała Łąka i Biało Łęka. Pochodzi od topograficznego określenia „biała łąka” (bialy – biała i łąka – łąka), czyli biała, podmokła, podmokła łąka, Belava i wiąże się z widokiem na czystą taflę wody, typem roślinności na łąka lub jej funkcja gospodarcza (bielenie płótna).
Granice Białołęk:
Wyznaczono granice Białołęk z innymi powiatami i gminami: Trasą Toruńską na południu (z Targówkiem i Pragą Północ) oraz Wisłą na zachodzie (z Bielanami i Łomiankami). Powiat graniczy od północy z gminami Jabłonna i Nieporęt, a od wschodu z Markami.
Historia Białołęki:
Wieś Białołęka została założona w 1425 roku i należała do rodziny Holyńskich. Była to wieś szlachecka na prawie chełmińskim. Od 1471 r. należała do rodziny Holyńskich i posiadała 18,5 łanów (ok. 315 ha).
W 1580 r. wieś szlachecka Biała Łęka znalazła się w dystrykcie warszawskim ziemi warszawskiej województwa mazowieckiego.
Na początku XVII wieku był własnością biskupa chełmińskiego Wawżyńca Gembickiego.
W połowie XVII wieku wieś była własnością Jana Kazimierza, który następnie przekazał ją jezuitom. W 1652 r. posiadał ok. 15,5 łana (ok. 260 ha).
Podczas potopu szwedzkiego w dniach 28-30 lipca 1656 roku na polach prawobrzeżnej Warszawy, w tym dzisiejszej Białolenki, rozegrała się jedna z bitew z wojskami szwedzkimi i brandenburskimi. Białołęka została spalona.
W 1661 r. było tu 38 domów, aw 1789 r. już 63. Wieś należała wtedy do pani Szamockiej, Warszawianki.
W dniach 24-25 lutego 1831 r. pod Białołęką, po obu stronach dzisiejszej ulicy Białołęckiej, na północ od ulicy Toruńskiej, rozegrała się bitwa pomiędzy wojskami polskimi pod dowództwem gen. Yu Krukowieckiego a rosyjskim korpusem Szahowskiego. Bitwa ta znana jest jako bitwa pod Białołęką.
W XIX wieku Białołęka była częścią gminy Bródno. Na obrzeżach Białołęki stopniowo powstawały nowe kompleksy i folwarki: Aleksandrów, Brzeziny, Annopol, Konstantynów, Marywil, Różopole i Ustronie. W okresie międzywojennym jedyną dzielnicą obecnej Białołęki w obrębie Warszawy było osiedle Różopol.
W 1938 r. Belolenka liczyła około 700 mieszkańców, była podzielona na Białołękę Dworską i Białołękę Szlachecką i należała do gminy Bródno.
W 1951 r. do Warszawy przyłączono zespół wsi (m.in. Białołękę w ramach Białołęk Dworskiej i Białołęki Szlacheckiej). Osady przygraniczne w obrębie ówczesnej Warszawy to: Nowodwory, Winnica, Dąbrówka Szlachecka, Dąbrówka Grzybowska, Brzeziny Nowe, Choszczówka, Białołęka Dworska i Białołęka Szlachecka.
W 1976 r., podczas kolejnej zmiany granic, do Warszawy przyłączono kolejne wsie, a północno-wschodnia granica Warszawy uzyskała obecny kształt.
W 1994 Białołęka nadała nazwę nowej gminie Warszawa-Białołęka. Pod względem powierzchni gmina zajęła trzecie miejsce wśród 11 gmin Warszawy, zajmując 15% powierzchni całego miasta.
W 2002 r. zmieniono podział terytorialny Warszawy, zlikwidowano gminy i zastąpiono je dzielnicami.
W 2012 roku zakończono budowę mostu im. Marii Skłodowskiej-Kyury, który połączył dzielnicę z lewobrzeżną częścią Warszawy.
W 2017 roku w kompleksie Tarhomyn zakończono budowę wielkopowierzchniowego centrum handlowego Galeria Północna.
Zabytki Białolenki:
1. Zespół pałacowo-parkowy Mostowskich w Tarchominie – zespół budynków składający się z dworu z XVIII w. i skrzydła pałacowego z pocz. XIX w., wzniesiony przez Tadeusza Mostowskiego oraz park.
Pomnik z przełomu XVIII i XIX wieku w nadwiślańskim parku krajobrazowym przy ul. Mehoffera 2 na Tarchominiach na warszawskiej Białołęce. Od 1921 r. dobrze utrzymany majątek Kurii Metropolitalnej Warszawskiej niewiele się zmienił.
Dwór
Parterowy dwór wzniósł prawdopodobnie Józef Kanti Ossoliński, który w 1738 roku kupił dobra w Tarchominie. Barokowy drewniany budynek nakryty jest gontem ze spadzistym dachem typowym dla polskich dworów. Zwrócony tyłem do Wisły, w bezpośrednim sąsiedztwie wału wykuszowego, od frontu ozdobiony jest gankiem wspartym na czterech kolumnach. Około 1790 roku wraz z całym parkiem kupił go Tadeusz Mostowski. Dwór stał się często uczęszczanym miejscem hrabiego, dzięki walorom krajobrazowym okolicy, które przyczyniły się do podjęcia decyzji o budowie pałacu w Tarchominie. Obecnie budynek został odrestaurowany i otynkowany.
Zamek
Projekt przyszłej rezydencji Mostowski zlecił Szymonowi Zugowi. Jednak budowa rezydencji nigdy nie została ukończona. W latach 1801-1825 powstała jedynie oficyna (autorstwo projektu przypisuje się Henrikowi Ittarowi), która swoimi imponującymi rozmiarami dominowała nad pobliskim drewnianym dworem. Budowla jest dwukondygnacyjna, wąska i długa, frontowa elewacja zwrócona na południe, urozmaicona pośrodku cofniętym czterokolumnowym portykiem. Posiada czterospadowy dach z lukarnami; boniowane ściany parteru.
Po upadku powstania listopadowego majątek przeszedł w ręce przedstawiciela władz Pawła Aleksandrowicza Muchanowa. Muchanow ożenił się z Józefem z Mostowskich, córką byłego właściciela, który zarządzał majątkiem w Tarchominiach po tym, jak jej zbuntowany ojciec musiał opuścić kraj.
Kolejnym właścicielem był Siergiej Siergiejewicz Muchanow, mąż Marii Kalergis. Następnie właścicielem od 1881 roku był Władysław Kisel-Kislański, inżynier dróg i komunikacji, który był między innymi podkomorzym papieża Piusa XI. Fakt ten wpłynął na ostatnią wolę Kisla-Kislańskiego, który swój majątek w Tarchomińsku zapisał fundacji Ojca Świętego Piusa XI. Od 1921 r. zespół dworski Mehofferów należy do kościoła. Obecnie mieści się w nim Wyższe Seminarium Duchowne Diecezji Warszawsko-Praskiej. Budowę seminarium według projektu Leszka Kleinerta rozpoczęto w 1999 roku. Nowy budynek harmonizuje z otoczeniem pałacu i jest z nim połączony przeszkloną klatką schodową przylegającą do pomnika od północy.
2. Kościół św. Michała Archanioła w Grodzisku ul. Głębockiej 119. to jeden z najstarszych modrzewiowych drewnianych kościołów w Warszawie, ufundowany prawdopodobnie przez królową Bonę w 1534 roku.
Barokowy kościół z początku XVII wieku. Od 1965 r. wpisany do rejestru zabytków. Budynek jest modrzewiowy, nakryty stromym dwuspadowym dachem krytym gontem, zwieńczony wieżyczką z krzyżem. Znajduje się w pobliżu zabytkowego cmentarza z XVI wieku w Grodzisku.
Kościół został zbudowany w 1717 roku przez bernardynów na miejscu starego, który spłonął podczas potopu szwedzkiego. Nie wiadomo, ile budowli wzniesiono wcześniej w tym miejscu, ale źródła zgadzają się, że fundator pierwszego kościoła, św. Archaniołem Michałem w Grodzisku była królowa Bona, która po śmierci męża posiadała rozległe dobra na Mazowszu.
Bernardyni otrzymali ziemię w Grodzisku od króla Zygmunta III Wazy i wybudowali tam oprócz kościoła rezydencję zakonną. W 1734 r. świątynię uzupełniono dwoma dzwonami z brązu. Od 1811 roku we wnętrzu znajdowały się cztery ołtarze, z obrazem Matki Boskiej Częstochowskiej w głównym i obrazami św. Antoniego, św. Michała i św. Jana Nepomucena z boku. Ołtarz główny został przeniesiony z kościoła Bernardynów w Pradze.
W późniejszych latach msze odprawiano w kościele tylko raz w tygodniu w niedziele i święta. W 1864 r., po likwidacji zakonu, włączono go do parafii Matki Bożej Loretańskiej w Pradze. W 1888 roku przeszedł gruntowny remont. Od 1895 do 1917 była to filia parafii, która opiekowała się wsiami Drewnica Grodzisk Marki i Siwki.
Po zniszczeniach II wojny światowej, w 1950 roku kościół został odnowiony. Od 1975 r. jest samodzielną parafią wschodnich osiedli Białołęki: Grodziska, Kątów Grodziskich, Brzezina, Lewandowa, Augustówka, Augustowa i Maniek Wojdów. W latach 2003-04 przeprowadzono remont kapitalny kościoła.
3. Kościół św. Jakuba na Tarchominie jest jedynym gotyckim kościołem w Warszawie, który zachował się do dziś niemal w pierwotnej formie. Do dziś widoczne są detale architektoniczne z XVI wieku. Kościół zbudowano z cegieł układanych w polskiej wiązce. Gotyk mazowiecki z początku XVI wieku.
4. Kościół Narodzenia Najświętszej Marii Panny w Płudach ul. Klasyków 21. Kościół został zbudowany w latach 1908-1913 w stylu neogotyku nadwiślańskiego. 8 września 1913 r. kościół został konsekrowany.
5. Drewniana willa typu Świdermajer ok. 1900 r. (ul. Fletniowa 2)
Tereny zielone w Białolenku:
Parki:
Park Henrykowskiego – 30 056 m²
Park „Picassa” – 36 700 m²
Tereny zielone w Białołęcku:
w Botewie/Talarowej – 5088 m²
obok kompleksu Picassa - 32 900 m²
wokół Urzędu Dzielnicy – 4560 m²
Ogród Jordanowski przy ul. Światowida – 4600 m²
Wody powierzchniowe w Białołęcku:
Wisła - 10123 m
Kanał Henrykowski - 9638 m
Kanał Żerański - 9240 m
Rzeka Długa (Kanał Markowskiego) - 5450 m
Kanał Brodnowski - 3600 m
Doprowadzalnik B - 3270 m
Doprowadzalnik A - 2640 m
Struga Jabłonna - 1838 m.n.p.m
Rezerwaty przyrody w Białolenku:
Rezerwat Przyrody Ławice Kiełpińskie to położony na granicy Warszawy rezerwat przyrody i fauny, którego celem jest ochrona miejsc lęgowych ptactwa wodnego i brodzącego. Powierzchnia rezerwatu wynosi 803 hektary.
Rezerwat przyrody Łęgi Czarnej Strugi położony jest w południowo-wschodniej części gminy Nieporęt. Swoją nazwę zawdzięcza pobliskiej rzece Czarna Strugą. Powierzchnia rezerwatu wynosi 39,53 ha.
Opis obszaru Białołęka:
Białołęka to dzielnica położona w północno-wschodniej części Warszawy. Zaczęto go budować w latach 60. Obecnie powstają tu nowoczesne kompleksy mieszkalne z wykorzystaniem najnowszych technologii i materiałów. Większość z nich wyposażona jest w parkingi podziemne i naziemne oraz ochronę. W okolicy znajduje się wiele terenów zielonych i wodnych, które służą rekreacji i wypoczynkowi mieszkańców. Jest to obiecujący obszar pod względem zakupu nieruchomości. Białolenka ma niedrogie nieruchomości w porównaniu z innymi obszarami miejskimi w Warszawie.
Okolica Białołęki posiada rozwiniętą infrastrukturę, w tym liczne sklepy, kawiarnie i restauracje. Istnieje również wiele instytucji edukacyjnych i medycznych. Bliskość szkół, przedszkoli i żłobków sprawia, że okolica ta jest doskonałym miejscem do zamieszkania, szczególnie dla rodzin z dziećmi. Istnieją ogólnodostępne tereny rekreacyjne z boiskami dla dzieci i boiskami sportowymi. Białołęka to dzielnica rodzinna.
Komunikacja miejska w okolicy - tramwaj i autobus.
Główne arterie Białołęki:
Głównymi arteriami komunikacyjnymi obszaru są ulica Modlińska (kontynuacja ulicy Jagiellońskiej), która jest częścią drogi krajowej nr 61 i drogi wojewódzkiej nr. Ważnym szlakiem komunikacyjnym jest także ul. Płochocińskiej, która jest fragmentem drogi wojewódzkiej nr 633 w kierunku Nieporętu.
Planowane są trasy miejskie: Trasa Marii Skłodowskiej-Curie, Trasa Wiślana, Trasa Olszynki Grochowskiej oraz kontynuacja ul. Marywilskiej do granic Warszawy.
Przez dzielnicę przebiega linia kolejowa E 65, łącząca Warszawę z Gdynią. W okolicy znajdują się cztery przystanki kolejowe (w tym jeden częściowo na terenie Targówki), na których zatrzymują się pociągi pasażerskie Kolei Mazowieckich (linie R90 i RL) oraz S-Bahn (linie S3 i S9) z Lotniska Chopina i Warszawy Zachodniej.
Białołęka to warszawska „sypialnia”. To jeden z najszybciej rozwijających się obszarów w mieście. Większość nowych budynków to domy prywatne, głównie w północnej i wschodniej części dzielnicy.
Układ dzielnicy Białołęka:
Funkcjonalnie obszar dzielnicy dzieli się na następujące części:
tereny przemysłowe – zlokalizowane w centralnej, południowej i południowo-zachodniej części Elektrociepłowni Żerań, Polfa Tarchomin SA, oczyszczalnia ścieków Czajka, wydawnictwo Agora, Coca-Cola Hellenic Poland, tereny PKP, liczne przedsiębiorstwa przemysłowe i budowlane;
osiedla zwarte (wyraźna przewaga wysokościowców) – część środkowo-zachodnia (Nowy Tarchomin, Nowodwory i Nowe Świdry);
osiedla mieszkaniowe z przewagą zabudowy jednorodzinnej – północne i środkowo-północne (np. Choszczówka, Białołęka Dworska, Płudy, Henryków);
osiedle mieszkaniowe przeplatane wsią i gruntami ornymi – część wschodnia (m.in. Brzeziny, Lewandów, Kobiałka, Białołęka Szlachecka, Mańki-Wojdy).
Podział terytorialny Białołęki:
Dzielnica dzieli się na część zachodnią (między Wisłą a ulicą Modlińską), środkowo-zachodnią (między ulicą Modlińską a linią kolejową), środkowo-wschodnią (między linią kolejową a kanałami Żerańskim i Bródnowskim). i część wschodnia (od kanałów do wschodnich granic miasta).
Dzielnica Białołęka składa się z kilku dzielnic. Każda z tych dzielnic ma swoje własne cechy i cechy.
Okolice Bialolenek:
Zachodnia część Białolenki:
Buchnik:
W pierwszej połowie XX wieku Buchnik był wsią podwarszawską, położoną na peryferiach Warszawy. W 1951 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
To dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na zachód od ulicy Modlińskiej, na granicy Warszawy. Znajduje się pomiędzy ul. Modlińską, granicę Warszawy i ul. Przyrzecze. Ta ostatnia oddziela Buchnik od sąsiedniego osiedla mieszkaniowego - Bukowej. Miejski System Informacyjny nie uwzględnia jednak istnienia tej dzielnicy i cały jej obszar znajduje się w granicach osiedla mieszkaniowego Nowodwory. Z kolei podział na osiedla mieszkaniowe według Starostwa Powiatowego Białołęka obejmuje osiedle Buchnika w rejonie Bukowej.
Buków:
W pierwszej połowie XX wieku Buków był wsią podwarszawską, położoną na peryferiach Warszawy. W 1951 Buków znalazł się w granicach Warszawy.
To dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na zachód od ul. Modlińskiej, niedaleko granicy z Warszawą. Znajduje się głównie na terenie ulic: Modlińskiej, Aluzyjnej, Szawelskiej i Przyrzecze. Ta ostatnia oddziela dzielnicę od sąsiedniej osady Buchnika. Miejski System Informacyjny nie uwzględnia jednak istnienia tej dzielnicy i cały jej obszar znajduje się w granicach dzielnicy Nowodwory. Z kolei podział na osiedla mieszkaniowe (i rady mieszkaniowe) według starostwa Białołęka uwzględnia istnienie Bukowej i obejmuje teren sąsiedniej Buchniki.
Kalenica:
Osiedle Kalenica położone jest w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na zachód od ulicy Modlińskiej, w pobliżu granicy z Warszawą. Znajduje się pomiędzy osiedlami Buków i Kępa Tarchomińska. W pierwszej połowie XX wieku Kalenica była wsią pod Warszawą. W 1976 r. wraz z innymi okolicznymi wsiami znalazła się w granicach Warszawy. Co ciekawe, od ponad 20 lat od dołączenia
do Warszawy zaznaczono na mapach nazwę „Kalenica”, natomiast „Buków” nie zaznaczono. Sytuacja zaczęła się zmieniać pod koniec stulecia i obecnie "Kalenicy" są prawie niewidoczne na planach, za to "Buków" jest zawsze zaznaczony.
Gminny system informacyjny nie uwzględnia istnienia tej dzielnicy i cały jej teren znajduje się w gminie Nowodwory. Z kolei podział na osiedla mieszkaniowe (i rady mieszkaniowe) według Starostwa Powiatowego Białołęka obejmuje jego teren w Bukowej.
Kępa Tarchomińska:
W pierwszej połowie XX wieku Kępa Tarchomińska była małą wsią pod Warszawą, nad brzegiem Wisły. W 1951 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Kępa Tarchomińska to niewielka dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Znajduje się głównie wzdłuż ulicy o tej samej nazwie, która biegnie wzdłuż Wisły. Składa się z kilku budynków położonych wzdłuż skarpy wiślanej. Miejski System Informacyjny nie uwzględnia jednak istnienia tej dzielnicy i cały jej obszar znajduje się w granicach dzielnicy Nowodwory. Podział na osiedla (i rady mieszkaniowe) według Starostwa Białołęka również nie uwzględnia istnienia tego osiedla i obejmuje jego teren w Nowodworach.
Winnica:
W pierwszej połowie XX wieku Winnica była wsią podwarszawską, położoną na peryferiach Warszawy. W 1951 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Okolica położona jest na północny wschód od Nowodworowa, głównie pomiędzy ulicami Modlińską, Aluzyjną, Dzierzgońską i Leśnej Polanki. Miejski System Informacyjny nie uwzględnia jednak istnienia tej dzielnicy i cały jej obszar znajduje się w granicach osiedla mieszkaniowego Nowodwory. Podział na osiedla mieszkaniowe (i rady mieszkaniowe) według starostwa Białołęka również nie uwzględnia istnienia tego osiedla i obejmuje jego obszar do Nowodworowa.
Nowodwory:
Nowodwory, dawniej „Nowy Dwór”, były kiedyś wsią i folwarkiem. Ksiądz Franciszek Czajkowski w książce wydanej w 1785 r. tak opisuje te tereny: Nowydwór - folwark pana Ossolińskiego, wojewody podlaskiego - pół ćwierć mili na zachód, położony nad rozlewiskiem Wisły.
Zarówno w okresie zaborów, jak i później, w czasie I wojny światowej, II RP, II wojny światowej i pierwszych lat PRL, Nowodwory były wsią podwarszawską. W tych okresach granice Warszawy poszerzały się, a wieś coraz bardziej zbliżała się do stolicy. Nowodwory znajdowały się wówczas w ówczesnej dzielnicy Warszawy, w gminie Jabłonna. Już w okresie międzywojennym wieś była średniej wielkości, w której funkcjonowała siedmioletnia publiczna szkoła ogólnokształcąca.
Nowodwory zostały włączone w granice Warszawy w 1951 roku wraz z kilkoma innymi sąsiednimi wsiami. Wtedy była to dzielnica mieszkaniowa na obrzeżach miasta. Dopiero w 1976 r., po kolejnej korekcie granic, do Warszawy włączono kolejne wsie i odsunięto granicę od Novodvorów.
To jedno z najmłodszych osiedli warszawskich dzielnic. Jego ekspansja rozpoczęła się w 1999 roku. Jako pierwsze oddano do użytku domy przy ul. Strumykowej i Książkowej.
Nowodwory to drugie pod względem powierzchni i liczby mieszkańców osiedle mieszkaniowe Tarchomina Białołęki, które liczy kilka tysięcy mieszkańców.
Obszar bardzo szybko się rozrósł. Powstała nowa sala gimnastyczna, centrum sportowe oraz nowy budynek Szkoły Podstawowej nr 342, która jest obecnie największą szkołą podstawową w Warszawie i najprawdopodobniej w Polsce.
Nowodwory posiadają bardzo dobre połączenia komunikacyjne z resztą miasta. W planach jest budowa kolei miejskiej lub, w dalszej przyszłości, stacji metra.
Nowodwory graniczy z Wisłą i osiedlami mieszkaniowymi: Tarchomin, Anecin, Winnica i Kępa Tarchomińska. Niektórzy nazywają cały teren Białołękami, gdzie przeważa zabudowa wielokondygnacyjna, generalnie Tarchominem, ale to poważny błąd. Choć Nowodwory sąsiadują z Tarchominem, oddziela je np. pas pozbawiony wysokiej zabudowy (przechodzą tędy linie energetyczne). Oficjalna granica między tymi dzielnicami biegnie wzdłuż ulicy Mehoffera. Ponadto Nowodwory to niemal wyłącznie nowoczesna zabudowa z zamkniętymi osiedlami, podczas gdy na Tarchominie dominują stare domy z wielkiej płyty otoczone niewielką liczbą nowoczesnych budynków. Tablice te różnią się także składem wiekowym, przeciętnym stanem majątkowym, historią wsi przedwojennych itp.
Granica przebiega w przybliżeniu ulicami: Spravna, Dzierzgońska, Leśna Polanka, Mehoffera, Ciołkosza i dalej wzdłuż Wisły.
Od kilku lat ul. Światowid powoli, ale systematycznie wydłuża się w kierunku północnym, obecnie jest to najważniejsza ulica w okolicy. Po zakończeniu budowy Nowodwory będą dobrze skomunikowane z ul. Modlińską na północy.
W planach zagospodarowania przestrzennego przewidziano rezerwę terenu pod planowaną podwójną rozbudowę ulic Światowida i Hanki Ordonówny (dawniej Topolowej) oraz poprowadzenie wzdłuż nich linii tramwajowej. Z drugiej strony rezerwy na planowaną wcześniej trasę wiślaną są powoli przeznaczane pod zabudowę i prawdopodobnie nie będzie przebiegać przez rejon Nowodworowa, kończąc się na Tarchominie.
Nowodworach to jedyne nabrzeże Wisły na północy Warszawy. Kolejne molo znajduje się na kanale Żerańskim, na Żeraniu. Znajduje się ponad 5 km na południowy wschód. Przystań Nowodworska powstała w połowie drogi między ulicami Hanki Ordonówny i Książkową. Dostęp do molo jest często utrudniony, ponieważ znajduje się na terenie zalewowym i nie zawsze jest dostępny. Dodatkowo, aby się do niego dostać trzeba przejść ok. 500 m wzdłuż skarpy wiślanej lub z ul. Grzymalitów, czy od ul. Ciołkosza. Identyczna marina znajduje się na przeciwległym brzegu Wisły w Łomiankach. W sezonie letnim kursuje wahadłowy, dzienny prom, którym przewozi się osoby, aw szczególności rowery.
Nowodwory to typowa warszawska sypialnia. Znajdują się tu blokowiska, pojedyncze osiedla mieszkaniowe, sklepy, szkoły i przedszkola. Znajduje się tam Białołęcki Ośrodek Kultury i Białołęcki Ośrodek Sportu, gdzie zimą wybudowano sztuczne lodowisko. Są małe kwadraty. Dlatego wielu mieszkańców upalne dni spędza na terenach zielonych położonych w pobliżu bulwarów wiślanych. Okolice wałów są masowo oblegane przez mieszkańców. Na terenie dzielnicy znajduje się również kilka obszarów leśnych, obecnie otoczonych zabudową. Tereny te, mimo że są stosunkowo niewielkie i otoczone zwartą zabudową, zachowały charakter dużych kompleksów leśnych i często są miejscem spacerów.
Buczynek:
Buczynek to osiedle mieszkaniowe na Białołęce, w rejonie ulic Książkowej, Światowida i Odkrytej. W okresie międzywojennym Buczynek był wsią wchodzącą w skład gminy Jabłonna.
Anecin:
W pierwszej połowie XX wieku Anecin był wsią podwarszawską, na peryferiach Warszawy. W 1951 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Osiedle Anecin położone jest na obszarze skupionym wokół skrzyżowania ulic Modlińskiej i Mehoffera (większość znajduje się na zachód od ulicy Modlińskiej). Miejski System Informacyjny nie uwzględnia jednak obecności tego osiedla, a jego obszar jest podzielony osiami ww. ulic na 4 części i wchodzi w skład osiedli: Nowodwory, Tarchomin, Dąbrówka Szlachecka i Henryków. Z kolei podział na mikroosiedle mieszkaniowe według Starostwa Powiatowego Białołęka uwzględnia istnienie tego osiedla. Wyróżnia jednak pod tą nazwą tylko dzielnice Anecina leżące na zachód od ulicy. Modlińskiej. Na terenie tym powstał między innymi Dom Pomocy Społecznej.
Tarchomin Kościelny:
Osiedle Tarchomin Kościelny, często nazywane po prostu Tarchominem, było kiedyś osiedlem mieszkaniowym zbudowanym w pobliżu kościoła nad Wisłą. Sąsiaduje z osiedlami mieszkaniowymi Nowodwory i Nowe Świdry. Obecnie dominuje tu zabudowa niska z niewielką liczbą budynków wielokondygnacyjnych w różnym wieku – obok starszej zabudowy prefabrykowanej stoi niewielka liczba nowych domów.
Na skrzyżowaniu ul. Modlińskiej i Światowida, gdzie zbiegają się osiedla Tarchomin, Anecin, Henryków i Wiśniewo, znajduje się Urząd Dzielnicy Białołęka.
Nowy Tarchomin:
Osiedle Nowy Tarchomin, często nazywane po prostu Tarchominem, to dawna dzielnica mieszkaniowa położona na zachód od ulicy. Modlińskiej. Sąsiaduje z osiedlami: Anecin, Nowe Świdry, Stare Świdry, Piekiełko i Wiśniewo. Zasadniczo są to wieżowce w różnym wieku - niewielka liczba nowych budynków stoi obok starych budynków z prefabrykowanych płyt betonowych.
Nowe Świdry:
W pierwszej połowie XX wieku Nowe Świdry były wsią podwarszawską, założoną w pobliżu starszej - Starych Świdrów. W 1951 obie wsie weszły w skład Warszawy.
To osiedle mieszkaniowe w północno-wschodniej części Warszawy, na Białołęce, nad brzegiem Wisły, między wałem a ul. modlińską. To niewielka dzielnica mieszkaniowa, zaznaczona na planach, ale nieuwzględniona np. w systemie informacji miejskiej i włączona do sąsiedniego Tarchomina. Sąsiaduje z osiedlami: Stare Świdry, Nowy Tarchomin i Tarchomin Kościelny. Dominują w nim budynki takie jak na Nowych Tarchominiach, czyli prawie wyłącznie wysokie. Zasadniczo są to stare domy z wielkiej płyty, chociaż w ostatnich latach powstało kilka nowych kompleksów mieszkalnych.
Stare Widry:
W pierwszej połowie XX wieku Stare Świdry były wsią podwarszawską. W pobliżu powstała druga wieś, która obecnie jest również dzielnicą mieszkaniową - Nowe Świdry. W 1951 obie wsie weszły w skład Warszawy.
Stare Świdry to osiedle mieszkaniowe w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, nad brzegiem Wisły, między wałem a ul. modlińską. To niewielka dzielnica mieszkaniowa, zaznaczona na planach, ale nieuwzględniona np. w systemie informacji miejskiej i włączona do sąsiedniego Tarchomina. Największą powierzchnię zajmują rozległe tereny nieczynnej już Fabryki Domów. Oprócz niej znajdują się również domy jednorodzinne oraz pozostałe domy wiejskie.
Piekielko:
Osada powstała w drugiej połowie XIX wieku wokół karczmy „Piekiełko”, założonej w 1803 roku przy obecnej ul. Modlińskiej, pomiędzy Żeraniem a Wiśniewem. Do 1887 r. wybudowano tu 51 domów. Spis ludności z 1912 r. wykazał 58 osób. Do rozwoju osady przyczyniła się kolej jabłonowska, która kursowała przez Jabłonny w latach 1900-1956 (z przerwami w 1939 i 1944 r.). W 1902 r. oddano do użytku przystanek osobowy w Piekiełku, a wraz z nim dwie bocznice towarowe do zakładów chemicznych Spiess (później farmaceutycznych) w Tarchominie (obecnie Polfa Tarchomin S.A.) i zakładów chemicznych „Winnica” w Henrykowie.
Piekiełko zostało włączone do Warszawy wraz z innymi okolicznymi wsiami w 1951 roku.
Żerań:
Żerań powstał jako jedno z przedmieść Warszawy. Na przełomie XIX i XX wieku był miejscem letniego wypoczynku i spacerów warszawiaków. Jednak obszar ten bardzo szybko został uprzemysłowiony. Działały tu ocet, browar i inne fabryki. Ludność pod koniec XIX wieku wynosiła 10 tysięcy osób.
Gmina Żerań położona jest w granicach administracyjnych powiatu białołęckiego, na prawym brzegu Wisły, nad Kanałem Żerańskim. Dzielnica graniczy z Wisłą, Pragą Północ oraz osiedlami Tarchomin, Różopol, Konstantynów i Annopol. Część Żerania położona na wschód od bocznic kolejowych nazywana jest „Żeraniem Wschodnim”.
Ta dzielnica ma głównie funkcje przemysłowe, chociaż w północno-zachodniej części znajdują się obszary mieszkalne. Na terenie Żerania znajduje się druga co do wielkości Elektrociepłownia Żerany, największa i najważniejsza linia kolejowa, cementownia i wiele innych obiektów. Panuje błędne przekonanie, że słynna Warszawska Fabryka Samochodów Osobowych (FSO) znajduje się na Żeraniu – w rzeczywistości fabryka znajduje się na południe od Białołęk, na Pradze Północ, w dzielnicy Pelcowizna.
W czasach PRL w Żeraniu mieściła się fabryka elementów betonowych Faelbet, najstarszy i największy w Polsce producent prefabrykatów wielkopłytowych dla budownictwa mieszkaniowego.
Na Żeraniu znajduje się Port Żerański i Kanał Żerański (wraz ze śluzą), który jest ważnym elementem żeglugi śródlądowej. Kanał ten jest jedyną drogą wodną między Wisłą, Bugiem i Narwią.
Strefa MSI Żerań obejmuje: Stare Świdry, Piekiełko, Tarchomin Fabryczny, Żerań Wschodni, Annopol i Marcelin.
Środkowo-zachodnia część Bialolenki:
Choszczówka-Kolonia:
Obejmuje to tereny na północny zachód od Choszczówek, od ulicy Chlubnej do północnych granic Warszawy.
Góry Skierdowskie:
W pierwszej połowie XX wieku Góry Skierdowskie były wsią podwarszawską, położoną na peryferiach Warszawy. W 1951 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Dzielnica Góry Skierdowskie położona jest w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na wschód od ul. Modlińskiej, niedaleko granicy z Warszawą. Znajduje się pomiędzy ul. Modlińską i Skierdowską. Graniczy z gminami: Choszczówka, Dąbrówka Szlachecka oraz Buchnik i Buków. Okolica jest bardzo mała. Zarówno Miejski System Informacyjny jak i Starostwo Powiatowe w Białołęce nie uwzględniają istnienia tej dzielnicy i cały jej teren znajduje się w gminie Choszczówka.
Nowe Brzeziny:
Dzielnica Brzeziny Nowe położona jest w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na terenie nowoczesnych Choszczówek. Do 1951 r. była to wieś pod Warszawą. Obecnie dzielnica Brzeziny Nowe traktowana jest po prostu jako Choszczówka.
Dąbrówka Szlachecka:
Dąbrówka Szlachecka to osiedle mieszkaniowe i dzielnica MSI w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Dzielnica położona jest na wschód od ulicy Modlińskiej, pomiędzy ul. Modlińską i Łąkową. Graniczy z osiedlami: Choszczówka, Płudy Henryków oraz Anecin i Winnica.
Jeszcze w pierwszej połowie XX wieku Dąbrówka Szlachecka była wsią położoną na obrzeżach Warszawy. W 1951 r. wraz z innymi okolicznymi wsiami znalazła się w granicach Warszawy.
Płudy:
W pierwszej połowie XX wieku Płudy były wsią podwarszawską, położoną na peryferiach Warszawy. W 1951 roku Płudy zostały włączone w granice Warszawy.
Płudy to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na wschód od ulicy Modlińskiej. Graniczy z osiedlami: Dąbrówka Szlachecka, Choszczówka, Białołęka Dworska, Dąbrówka Grzybowska, Henryków i Anecin.
Henryków:
Henryków to dzielnica mieszkaniowa w warszawskiej dzielnicy Białołęka. Dzielnica położona jest na wschód od ulicy Modlińskiej. Według Warszawskiego Systemu Informacji Miejskiej Henrykowa należy również do Płud, Wiśniewa i części dzielnicy Anecin. Tak naprawdę Henryków to osobna, mniejsza dzielnica mieszkaniowa, która oddziela Płudy od ul. Modlińskiej.
Granice Henrykowej wyznaczają ulice: Modlińska, Podróżnicza, Krokwi, Papieska i Mehoffera. Od wschodu Henryków graniczy z dzielnicą Płudy, od północy z Dąbrówką Szlachecką, od zachodu z Anecinem i Nowym Tarchominem, a od północy z Wiśniewem. Od wschodu Henryków sąsiaduje z kompleksem leśnym Uroczysko Las Henrykowski.
Należy pamiętać, że tej samej nazwy – Henryków – używa także inna część Warszawy – Henryków na Mokotowie.
W okresie międzywojennym ówczesna wieś Henryków wchodziła w skład gminy Jabłonna. Po II wojnie światowej, w 1951 r. wieś została przyłączona do Warszawy.
Nazwa Henryków pochodzi od nazwiska żydowskiego przedsiębiorcy Henryka Bienenthala, który w 1904 r. otworzył gorzelnię na miejscu dawnych zabudowań folwarcznych Dąbrówka. W latach 30. fabryka zatrudniała ponad 50 robotników, wieś fabryczna liczyła 139 mieszkańców, a pobliski Henryków około 650 mieszkańców. Henryków był wówczas największą osadą na terenie dzisiejszej Belolenki.
Henryków ma bardzo dobre połączenie autobusowe z centrum Warszawy. Komunikację z Warszawą, Legionowem i innymi dzielnicami Belolenek zapewniają linie autobusowe przebiegające wzdłuż ulicy Modlińskiej.
Park Henrykowski położony jest w południowo-zachodniej części Henrykowej, przy ulicy Modlińskiej. Obecnie park posiada zaplecze gospodarcze, m.in. siłownia i place zabaw dla dzieci. Przez Park Henrykowski przechodzi Kanał Henrykowski, kierując wody z Wiśniewa do Dąbrówek Szlacheckiej i Buchnika.
Wiśniewo:
Wiśniewo to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Położona jest na wschód od ul. Modlińskiej, pomiędzy Henrykowem, Marcelinem a przemysłowymi terenami Tarchominy.
Podział na osiedla według Starostwa Powiatowego Białołęka łączy dzielnicę Wiśniewo z sąsiednim Henrykowem i tworzy sztuczne osiedle o nazwie Henryków-Wiśniewo.
Tarchomin:
Tarchomin to dzielnica mieszkaniowa położona w północnej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Tarchomin powstał z trzech odrębnych podwarszawskich wsi, przyłączonych do Warszawy w 1951 roku. Tu mieszka najwięcej mieszkańców Białołęc - ok. 60 tys. osób.
Wieś Tarchomin znana jest od średniowiecza. Jego nazwa pojawia się w dokumentach już w XIII wieku. Była to wieś szlachecka zamieszkana przez rodzinę Jastrżembów. W XVI wieku wieś należała do rodów Veslów, Zaliwskich i Ossolińskich, którzy zbudowali tu gotycki kościół ku czci św. Jakub. Do majątku Tarchomin należały wsie: Tarchomin, Dąbrówka Szlachecka, Dąbrówka Grzybowska, Kępę Tarchomińską i Świdry. Prawdopodobnie w XVII wieku, za panowania Ossolińskich, obok kościoła powstał obecny zespół pałacowo-parkowy Mostowskich.
W 1848 r. dobra Tarchominy obejmowały: Tarchomin, Dąbrówki Szlacheckie, Dąbrówki Grzybowskie, Folwark Nowy Dwór, Płudy, Kępa Tarchomińska, Ułuczek, Tarchomin Mały.
W XIX w. na Tarchominie osiedlili się Olenji, mennoniccy koloniści. O ich obecności świadczą ruiny cmentarza przy ulicy Mehoffera na Tarchominiach, obok obecnego cmentarza.
W 1823 r. w Tarchominiach powstała wytwórnia octu, która po 1860 r. stała się znaczącym producentem nawozów sztucznych, aw kolejnych latach produkowała lekarstwa i kosmetyki pod nazwą Przemysłowo-Handlowe Zakłady Ludwik Spiess i Syn. Jej tradycje kontynuuje Polfa Tarchomin od 1945 roku.
W drugiej połowie XIX wieku na terenie Tarchominy znajdował się dwór i kilka majątków ziemskich. W okresie międzywojennym wieś Tarchomin należała do gminy Jabłonna.
W czasie okupacji niemieckiej na Tarchominie (w Piekiełku) funkcjonował obóz pracy dla Żydów, który został zlikwidowany w listopadzie 1942 r.
Tarchomin został przyłączony do Warszawy w 1951 roku.
W 1979 roku rozpoczęto budowę osiedla Tarchomin według projektu architekta Jerzego Androsiuka. Wciąż powstają tu nowe osiedla mieszkaniowe. Na skrzyżowaniu ul. Modlińskiej i Światowida, na styku dzielnic Tarchomin, Anecin, Henryków i Wiśniewo, w latach 90-tych powstał gmach władz dzielnicy Białołęka.
Most Marii Skłodowskiej-Curie, otwarty 24 marca 2012 roku, ułatwił komunikację z lewobrzeżną częścią miasta.
We wrześniu 2017 roku u zbiegu ulic Światowida i Traktu Nadwiślańskiego zostało otwarte wielkopowierzchniowe centrum handlowe Galeria Północna.
Układ Tarchomina:
Tarchomin, zwany także Tarchominem Wschodnim, Tarchominem Fabrycznym lub Tarchominem Przemysłowym, położony jest na północny wschód od skrzyżowania ul. Modlińskiej i ul. Płochocińskiej. Tutaj znajduje się największy obszar przemysłowy Białolenek, głównie Polfa Tarchomin i Cementownia Warszawa. Trwa intensywne budownictwo mieszkaniowe. Tarchomin sąsiaduje z osiedlami: Wiśniewo, Żerań i Piekiełko.
Należy pamiętać, że dzielnice Nowy Tarchomin i Tarchomin Kościelny nie wchodzą w skład Tarchominy.
Rozopol:
Na początku XX wieku Różopol był podwarszawską wsią, położoną na obrzeżach Warszawy (ul. Modlińska). Była to jednak jedyna wieś na dzisiejszej Białołęce (spośród kilkudziesięciu), która po I wojnie światowej znalazła się w granicach Warszawy. Kolejne wsie obecnej dzielnicy Białołęka były częścią Warszawy kilkadziesiąt lat później, w okresie PRL-u.
Dzielnica Różopol położona jest na południowo-zachodniej granicy powiatu, niedaleko ulic Modlińskiej i Autostrady Toruńskiej. To niewielka mikroosiedle, zaznaczona na planach, ale nieobjęta np. Miejskim Systemem Informacyjnym i włączona do sąsiedniego Żerania.
Środkowo-wschodnia część Bialolenki:
Choszczówka:
Choszczówka to osiedle domów jednorodzinnych w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, położone przy linii kolejowej z Warszawy w kierunku Gdańska. Populacja mikrookręgu wynosi około 2000 osób. Jest to zabudowa jednorodzinna, w większości wolnostojąca.
Obecnie poza obszarem pierwotnych Choszczówek, położonych na zachód od linii kolejowej, granice gminy Choszczówka obejmują zazwyczaj:
Choszczówka-Kolonia (tereny na północny zachód od Choszczówek, od ulicy Chlubnej do północnych granic Warszawy)
Tereny oczyszczalni ścieków Czajka i okolice
Łapigrosz (dawna wieś, potem dzielnica mieszkaniowa na południe od Choszczówek)
Brzeziny Nowe (dawna wieś, potem dzielnica mieszkaniowa na wschód od linii kolejowej)
Różopole (dawna wieś, następnie dzielnica mieszkaniowa na południowy wschód od Choszczówek)
Góry Skierdowskie
Na terenie Choszczówek znajduje się jedno przedsiębiorstwo przemysłowe - Oczyszczalnia Ścieków Czajka. Na osiedlu Brzeziny przy ul. Brzezińskiej i Zespół Mieszkaniowy Zielona przy ul. Mehoffera, reszta zabudowy to domy jednorodzinne.
Lapigrosz:
Łapigrosz to niewielka dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, niedaleko granicy z Warszawą. Obecnie nazwa ta jest rzadko używana iw większości nie jest zaznaczona na planach. Obecnie to tylko część Choszczówek.
Rozopole:
Różopole to osiedle mieszkaniowe w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, w rejonie nowoczesnych Choszczówek. Do 1951 r. była to wieś pod Warszawą. Obecnie, podobnie jak w przypadku Brzezin Nowych, nazwa ta nie jest używana, a teren Różopola traktowany jest po prostu jako Choszczówka.
Szamocin:
Szamocin to niewielka dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, niedaleko granicy z Warszawą. Zlokalizowany głównie wzdłuż dzisiejszej ul. Płochocińskiej.
Białołęka (Białołęka Szlachecka i Białołęka Dworska):
Mikroosiedle Białołęka składa się obecnie z dwóch małych osiedli mieszkaniowych w dzielnicy o tej samej nazwie. Są to pozostałości dawnych podwarszawskich wsi – Białołęki Dworskiej i Białołęki Szlacheckiej. Wsie te zostały włączone do Warszawy w wyniku zmian granicznych w 1951 roku. W 1994 roku dla nowo utworzonej gminy wybrano nazwę Białołęka. Wybór nie był przypadkowy – oba osiedla mieszkaniowe znajdowały się w samym centrum gminy i razem miały znaczną powierzchnię. Po likwidacji gmin powiat zachował nazwę od wsi Białołęka.
Białołęka Szlachecka
Osiedle mieszkaniowe Białołęka Szlachecka (na planach czasem po prostu Białołęka) położone jest na południowy wschód od Kanału Żerańskiego, po obu stronach głównej ulicy - Białołęckiej. Sąsiaduje z osiedlami: Aleksandrów, Brzeziny i Konstantynów. Przeważa budownictwo indywidualne.
Białołęka Dworska:
Osiedle Białołęka Dworska położone jest na wschód od linii kolejowej w kierunku Legionowa. Sąsiaduje z osiedlami mieszkaniowymi: Dąbrówką Grzybowską, Płudy i Choszczówką oraz Szamocinem i Tomaszewem. Tutaj również dominuje budownictwo indywidualne.
Tomaszew (Tomaszów):
W pierwszej połowie XX wieku Tomaszew (Tomaszów) był wsią pod Warszawą. W 1976 r. Tomaszew znalazł się w granicach Warszawy.
Tomaszew to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, niedaleko granic Warszawy. Podobnie jak osiedle mieszkaniowe Szamocin zlokalizowane jest przy obecnej ul. Płochocińskiej, ale na południe od dawnej.
Dąbrówka Grzybowska:
W pierwszej połowie XX wieku Dąbrówka Grzybowska była wsią podwarszawską. W 1976 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Dąbrówka Grzybowska to dzielnica położona w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na wschód od ulicy Modlińskiej, w pobliżu linii kolejowej w kierunku Legionowa. Graniczy z osiedlami: Białołęka Dworska, Płudy, Henryków i Marcelin.
Marcelina:
W pierwszej połowie XX wieku Marcelin był wsią pod Warszawą. W 1951 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Marcelin to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Znajduje się między Dąbrówką Grzybowską a Tomaszewem, na terenie fabryki tworzyw sztucznych.
Dąbrówka Szlachecka:
W pierwszej połowie XX wieku Dąbrówka Szlachecka była wsią podwarszawską, położoną na peryferiach Warszawy. W 1976 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Dąbrówka Szlachecka to osiedle mieszkaniowe w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na wschód od ulicy Modlińskiej, pomiędzy ul. Modlinską i Łąkową. Graniczy z osiedlami: Choszczówka, Płudy Henryków oraz Anecin i Winnica.
Konstantynów:
W pierwszej połowie XX wieku Konstantynów był wsią podwarszawską. W 1951 r. Konstantynów znalazł się w granicach Warszawy.
Konstantynów to niewielka dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, niedaleko granicy z Targówkiem. Sąsiaduje również z osiedlami mieszkaniowymi: Żerań Wschodni, Białołęka Szlachecka, Brzeziny i Annopol. Gminny System Informacyjny nie uwzględnia jednak obecności tej dzielnicy i jej obszaru wchodzącego w skład gmin sąsiednich. Konstantynów położony jest nad Kanałem Żerańskim.
Aleksandrów:
W pierwszej połowie XX wieku Aleksandrów był wsią podwarszawską. W 1951 roku Aleksandrów wraz z sąsiednimi wsiami znalazł się w granicach Warszawy.
Aleksandrów to niewielka dzielnica mieszkaniowa położona w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, niedaleko granicy z osiedlem Bródno Podgrodzie na Targówku. Sąsiaduje również z osiedlami mieszkaniowymi: Żerań Wschodni, Konstantynów, Białołęka Szlachecka, Brzeziny i Annopol. Miejski System Informacyjny nie uwzględnia jednak obecności tej dzielnicy i jej obszaru wchodzącego w skład tablic sąsiednich. Okolica skupiona jest głównie pomiędzy ulicami: Białołęcką, Wielkiego Dębu, Świętego Wincentego, Toruńską.
Annopol:
W pobliżu folwarku Marywil w drugiej połowie XIX wieku W XIX wieku wzniesiono tu fort XIV Twierdzy Warszawa, zwany Fortem Marywil lub Pelcowizna. Zadaniem tej twierdzy było osłonięcie linii kolejki wiślanej. Rozkazem o likwidacji Twierdzy Warszawa z 31 stycznia 1909 roku dzieło to miało zostać umorzone i latem 1913 roku zostało doszczętnie zniszczone jako jeden z nielicznych obiektów twierdzy.
W 1919 roku w rejonie na północ od fortu rozpoczęto budowę Kanału Obwodowego, który ukończono po II wojnie światowej pod nazwą Kanał Żerański. Rozbiórką pozostałości fortu zajmowali się głównie bezrobotni, często było to ich jedyne źródło utrzymania.
Osiedle dla bezrobotnych i bezdomnych zwane Annopol znajdowało się poza terenem twierdzy, która należała do Skarbu Państwa. Początki dzielnicy mieszkalnej sięgają 1927 r., a jej rozbudowa trwała do 1933 r. W 41 barakach o różnej konstrukcji osiedliło się 810 rodzin, łącznie 3329 osób. Kolonia posiadała bieżącą wodę, kilka lamp gazowych, drewniany kościół św. Marii Magdaleny. W jednym z 16 murowanych baraków znajdowało się 20 jednoizbowych mieszkań o powierzchni 17,25 m2 oraz przedsionek o powierzchni 1,02 m2 każde.
Centrum masywu stanowił Plac Annopolski, a jedną z głównych ulic – Inowłodzką. Do kolonii prowadziły ulice Pisankowa i Marii Magdaleny. Miejsce to, oprócz tego, że było schronieniem dla biedy, było także siedliskiem przestępczości. W 1938 r. w 113 barakach mieszkało ok. 11 tys. osób.
W 1944 r. kolonia została częściowo zniszczona podczas bitwy pod Pragą, rozebrana w latach 50., choć ostatnie baraki rozebrano dopiero w 1968 r. podczas budowy osiedla mieszkaniowego na Bródnie.
W 1951 roku Annopol wraz z innymi wsiami został włączony do Warszawy jako część dzielnicy Praga Północ. Po wojnie lokowano tu przemysł – m.in. Regionalne Przedsiębiorstwo Przemysłu Mięsnego na Żeraniu (Zakłady Mięsne Annopol), Przedsiębiorstwo Budowy Mostów w Warszawie, Zakłady Pomp Warszawskich i inne.
W dawnym zakładzie mięsnym swoje siedziby znalazło wiele firm. Powstały również nowe budynki o podobnym przeznaczeniu. Przy ulicy Annopol znajduje się również siedziba firmy Coca-Cola Beverages Polska Sp. Więc. O. oraz Okręgowego Centrum Egzaminacyjnego Kierowców.
Dziś Annopol to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na granicy z Targówkiem. Sąsiaduje również z osiedlami mieszkaniowymi: Żerań Wschodni i Aleksandrów. Warszawiacy znają nazwę Annopol, znajduje się tam przystanek tramwajowy o tej samej nazwie i zatrzymuje się tu kilka linii warszawskich tramwajów.
Wschodnia część Białolenki:
Kobiałka:
W pierwszej połowie XX wieku Kobiałka była wsią pod Warszawą. W 1976 r. znalazł się w granicach Warszawy.
Kobiałka to dzielnica mieszkaniowa położona w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na granicy Warszawy, pomiędzy dzielnicami Szamocin, Mańki-Wojdy i Ruskowy Brod, na ulicach Kobiałka i Mochtyńskiej.
Ruskowy Brod:
W pierwszej połowie XX wieku Ruskowy Bród był wsią pod Warszawą. W 1976 r. wieś wraz z sąsiednimi wsiami została włączona do Warszawy. U zbiegu ulic Ruskowy Brod i Mańkowską znajdują się ruiny cmentarza kolonistów niemieckich, którzy osiedlili się na tych terenach w XIX wieku.
Ruskowy Bród to osiedle mieszkaniowe w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na granicy Warszawy, pomiędzy osiedlami Kobiałka, Olesin i Augustówek, przy ulicach Kobiałka, Ruskowy Bród i Tymotki.
Olesin:
W pierwszej połowie XX wieku Olesin był wsią podwarszawską. W 1976 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Obecnie Olesin to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Dzielnica zlokalizowana jest na granicy Warszawy, w pobliżu osiedla Ruskowy Brod, przy ulicy Olesin.
Augustówek:
W pierwszej połowie XX wieku Augustówek był wsią podwarszawską. W 1976 r. wieś znalazła się w granicach Warszawy.
Osiedle Augustówek położone jest w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, niedaleko ulic Ruskowy Brod i Mańkowskiej, w pobliżu granicy z Warszawą. Sąsiaduje z osiedlami: Augustów, Mańki-Wojdy, Olesin i Ruskowy Bród.
Manki-Wojdy:
W przeszłości były to dwie odrębne wsie: Mańki i Wojdy. Wtedy te wsie zaczęto traktować jako jedną całość i powstała nazwa Mańki-Wojdy. Później jednak między dwiema dawnymi częściami wsi lokowano wieś Augustówek, co doprowadziło do dość dziwnej sytuacji, gdy jedną wieś dzieli zabudowa drugiej wsi.
W 1976 r. Mańki-Wojdy i Augustówek zostały włączone w granice Warszawy wraz z sąsiednimi wsiami. Sytuacja jednak pozostała i na północ od ul. Zdziarskiej istnieje układ osiedli mieszkaniowych: Mańki-Wojdy - Augustówek - Mańki-Wojdy.
Osiedle Mańki-Wojdy położone jest w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Wschodnia zabudowa wsi położona jest na granicy Warszawy. Od północy przylegają do osiedli mieszkaniowych Ruskowy Brod i Olesin, a od południa do Augustówka.
Augustów:
W pierwszej połowie XX wieku Augustów był wsią podwarszawską. W 1976 r. wieś wraz z sąsiednimi wsiami została włączona w granice Warszawy.
Dzisiejszy Augustów to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na granicy Warszawy. Sąsiaduje z osiedlami: Augustówek, Kąty Grodziskie i Mańki-Wojdy.
Brzeziny:
W pierwszej połowie XX wieku Brzeziny były wsią pod Warszawą. W 1951 r. Brzeziny zostały włączone w granice Warszawy wraz z sąsiednimi wsiami.
Brzeziny to dzielnica mieszkaniowa położona w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka, na granicy z Targówkiem. Sąsiaduje również z osiedlami mieszkaniowymi: Grodzisk, Lewandów, Aleksandrów i Białołęka Szlachecka. Osiedle położone jest po obu stronach ulicy Ostródzkiej, pomiędzy kanałem Bródnowskim a ul. Głębockiej. Obejmuje osiedla mieszkaniowe Brzeziny i Viking.
Kąty Grodziskie:
Wcześniej Kąty Grodzkie były wsią podwarszawską, która wraz z innymi sąsiednimi wsiami została włączona do Warszawy w 1976 roku. W tym samym roku północno-wschodnia część Warszawy uzyskała swój obecny kształt.
Obecnie Kąty Grodzkie to dzielnica mieszkaniowa, a także ulica na Białołęce. Sąsiaduje z osiedlami: Mańki-Wojdy, Augustów, Grodzisk i Brzeziny.
Grodzisk:
W pierwszej połowie XX wieku Grodzisk był wsią podwarszawską. W 1976 r. wieś wraz z sąsiednimi wsiami została włączona w granice Warszawy.
Obecny Grodzisk to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Położona na granicy Warszawy, pomiędzy dzielnicami mieszkaniowymi Kąty Grodziskie i Lewandów, głównie wzdłuż ulic Głębockiej i Berensona.
Lewandowa:
Lewandów był kiedyś podwarszawską wsią i dzielnicą mieszkaniową dawnego PGR-u. W 1977 r. wraz z sąsiednimi wsiami znalazła się w granicach Warszawy. Często postrzegana jest jako część Grodziska.
Lewandów to dzielnica mieszkaniowa w północno-wschodniej części Warszawy, w dzielnicy Białołęka. Położona jest na granicy Warszawy, w południowo-wschodniej części Białołęk, pomiędzy osiedlami mieszkaniowymi Brzeziny i Grodzisk, głównie wzdłuż ulicy Głębockiej.
Lewandów składa się głównie z dwóch „byłych państwowych” kwartałów oraz zespołu mieszkalnego „Lewandów”. Osiedle składa się z niskiej (maksymalnie czterokondygnacyjnej) zabudowy na terenie Zielonej Białołęki.
Ciekawe miejsca w Białolenku:
Kanał Żerański (nazwa urzędowa), Kanał Żerańsko-Zegrzyński (nazwa użyta w planie zagospodarowania przestrzennego województwa mazowieckiego), dawny Kanał Królewski to kanał wodny o długości 17,3 km łączący Wisłę i Jezioro Zegrzyńskie między Żeraniem a Nieporętem w Warszawa. Kanał ma II klasę żeglowności.
Początkowo, w XVII wieku, na miejscu obecnego Kanału Żerańskiego, z rozkazu króla Zygmunta III Wazy wybudowano Kanał Królewski. Zadaniem tego kanału było „czerpanie wody z lasu” (lasy Słupeckiej), czyli regulacja rzeki Długiej na odcinku od Kobiałek do Narwi, która groziła zalaniem majątku łowieckiego Wazów w Nieporęcie. Nazwa Kanału Królewskiego pojawia się kjcm na mapach z lat 30. XX wieku. Kanał ten wykorzystano do budowy Kanału Żerańskiego.
Kanał Żerański jest kontynuacją prac prowadzonych już w pierwszej połowie XIX wieku. W związku z odcięciem Prus od Bałtyku planowano otworzyć drogę do Bałtyku przez Narew i Niemen, które miały być połączone kanałami żeglugowymi. Między Narwią a Niemnem powstał Kanał Augustowski, a między Bugiem a Dnieprem kanał zwany Królewskim.
Pomysł budowy kanału między Bugiem a Wisłą sięga 1910 roku – carskie Ministerstwo Łączności opracowało projekt drogi wodnej Wisła-Dniepr. Bug miał być skierowany z Brześcia do Małkini, a następnie z Małkini do Warszawy miał przejść kanał o długości 90 km. Po zmianach zatwierdzono projekt w postaci kanału Żerań-Zegrze, który miał skrócić drogę wodną Bug-Wisła z 61 do 20 km. Zadaniem tego kanału było również odwodnienie doliny Bródnowsko-Nieporęckiej oraz zlewni rzeki Długiej i kanału Bródnowskiego.
Pierwsze prace rozpoczęto dopiero w 1919 r., ale wkrótce zostały przerwane. Dalsze prace podjęte w latach 1935-1938 doprowadziły do budowy wąskiego kanału na Żeraniu o długości około 2,5 km, który służył do odprowadzania wody z kanału Bródnowskiego.
Do tego pomysłu powrócono w 1950 r. i już w 1951 r. na początku współczesnego Kanału Żerańskiego zbudowano port i śluzę. Brama dwustronna im. Tadeusza Tillingera między portem Żerańskim a Wisłą posiada komorę o wymiarach 85x12 i długości 104 m. Do niedawna była to druga co do wielkości i typu śluza na świecie po śluzie pod Asuanem nad Nilem w Egipcie.
Kanał Żerański biegnie mniej więcej z północy na południe. Około połowa długości kanału leży w granicach administracyjnych Warszawy. Kanał łączy się najbardziej na południe z Jeziorem Zegrzyńskim, z Wisłą na Żeraniu, na południu Białołęki. Śluzy kanału znajdują się w Warszawie, nad brzegiem Wisły. Kanał przecina 10 mostów samochodowych i 3 mosty kolejowe.
Kanał ma również duże znaczenie lokalne. U zbiegu z Wisłą znajduje się druga co do wielkości elektrociepłownia w Warszawie - Elektrociepłownia Żerań. Ta elektrociepłownia wykorzystuje kanał jako zbiornik wody technologicznej. Śluza posiada również port ze stałym poziomem wody, który służy również jako magazyn dla barek transportowych. Kanał jest także jednym z najcenniejszych łowisk w Warszawie, gdzie regularnie odbywają się zawody wędkarskie. W związku z odprowadzaniem wód przemysłowych z elektrociepłowni do portu woda w kanale jest znacznie cieplejsza niż np. w Wiśle, co wpływa na liczebność ryb.
Ze względu na swoje cechy obszar Kanału Żerańskiego jest wykorzystywany zarówno do rekreacji, jak i do uprawiania sportu.
Dom Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Samarytanek:
W rejonie ul. Modlińskiej nr 257 należała wcześniej do Towarzystwa Opieki nad Kobietami. W 1927 r. przekazano je siostrom benedyktynkom samarytankom, które zorganizowały tam przytułek dla kobiet „zaniedbanych moralnie”. Ich podopieczni byli wcześniej pacjentami szpitala św. Łazarza w Warszawie.
Działały jako organizacja świecka (na podstawie statutu zatwierdzonego 13 marca 1926 r. przez Ministerstwo Pracy i Ubezpieczeń Społecznych).
W marcu 1933 r. Jadwiga Jaroszewska brała udział w budowie Zgromadzenia Sióstr Benedyktynek Samarytanek od Krzyża Chrystusa. W 1938 r. placówka, która znajdowała się pod opieką Towarzystwa Obrony Kobiet, przeszła z rąk do rąk i została przeniesiona do Towarzystwa Medycyny Prewencyjnej. W 1939 r. placówka zmieniła nazwę na Zakład Wychowawczy dla Dziewcząt imienia matki Wincenty Jaroszewskiej. W czasie wojny siostry nadal opiekowały się dziećmi, pomagały Żydom, wynajmowały konspiratorom budynek gospodarczy w ogrodzie, aw oborze pozwoliły na zorganizowanie części Armii Krajowej. Po II wojnie światowej w Gębicach osiedliły się siostry benedyktynki Samarytanki.
Od 2022 roku budynek jest przebudowywany na potrzeby Lokalnego Centrum dla mieszkańców dzielnicy Białołęka.
Kompleks dawnej fabryki drożdży:
Do rozwoju tej części Belolenki przyczyniła się fabryka drożdży przy ul. Klasyków w Henrykowie. Zespół budynków dawnej fabryki drożdży jest jednym z najlepiej zachowanych przedsiębiorstw przemysłowych przełomu XIX i XX wieku w Warszawie. Dotarł do naszych dni w nieco zmienionej formie. W skład kompleksu wchodzi budynek mieszkalny - unikatowy przykład willi fabrycznej, zachowany w niemal niezmienionym stanie.
Kompleks dawnej fabryki drożdży zostanie zrekonstruowany przez fińskiego dewelopera YIT i stanie się częścią osiedla Aroma Park.
Ile osób przyjechało z zagranicy do Warszawy
Czym jest wspólnota mieszkaniowa w Polsce